Plan Arrangeur
Het provinciebestuur van Noord-Brabant formuleerde in 2017 een opdracht voor het ‘initiëren, stimuleren en coördineren van de vernieuwing en verbreding van de muziekvoorziening’: Plan Arrangeur. Met behulp van een ruim werkbudget heeft arrangeur Geert van Boxtel in samenwerking met Kunstloc Brabant in 2018 en 2019 een aantal componisten, musici, ensembles en orkesten opdrachten kunnen geven om in dit kader projecten te realiseren.
De arrangeur werkte in dit project met een planmethodiek die is gebaseerd op visie en kunstwaarden. Aan zo’n dertig vertegenwoordigers uit de Brabantse klassieke muzieksector is de vraag voorgelegd welke elementen zij dachten dat tot innovatie en publieksverbreding zou kunnen leiden. Deze output is vervolgens door de arrangeur geformuleerd in een aantal “werkveldwaarden”: een breed palet aan termen en inzichten waarvan de sector zélf denkt dat het kan leiden tot meer impact. Kijk hier voor een overzicht van de werkveldwaarden van Plan Arrangeur.
Met deze werkveldwaarden als leidraad ging de arrangeur vervolgens in gesprek met individuele programmeurs, componisten, musici, ensembles en orkesten. De arrangeur nodigde hen uit om deze waarden te verbinden met hun eigen werkpraktijk en artistieke signatuur en zo op zoek te gaan naar ideeën en samenwerkingen waarin die waarden optimaal vertegenwoordigd zouden zijn.
Het bleek dat de opgehaalde kunstwaarden -anders dan concrete projectdoelstellingen- veel ruimte gaven aan makers en entrepreneurs voor een artistieke vertaling. De ontstane ideeën werden vervolgens (al dan niet samen met de arrangeur) aangescherpt tot concrete plannen. Daarbij was het wederzijds vertrouwen tussen de arrangeur en de makers een cruciale factor: hier ontstond een gemeenschappelijke ruimte waarin beleidsdoelstellingen en artistieke inhoud elkaar treffen.
Uit de dialoog ontstonden plannen en -uiteindelijk- de volgende concrete projecten, samengevat op deze interactieve kaart:
Kunstwaarde(n)-verbindingsmethode
Voor de participatieve impactevaluatie van delen van het arrangeursproject hebben we gewerkt met de Kunstwaarde(n)-verbindingsmethode. De werksessies, met respectievelijk podiumprogrammeurs en makers/curatoren, maakten duidelijk dat deze methode een zeer nuttig instrument is om direct inzichtelijk te krijgen wat het gemeenschappelijk speelveld is in het realiseren van impact in de kunst. Daarin zijn een aantal dingen van belang:
- de gebruikte termen voor de waarden (de “werkveldwaarden“) zijn afkomstig van de deelnemers zelf waardoor het draagvlak van de gekozen thema’s optimaal is
- de participanten hebben hun eigen werk geëvalueerd aan de hand van deze waarden
- deze gegevens worden verwerkt tot een kennisbank van kaarten en relevante perspectieven daarop. Deze vormen een dynamisch, visueel hulpmiddel die direct de relaties tussen de participanten en de gedeelde waarden weergeeft
- door met elkaar te praten over wat deze waarden concreet betekenen, en de overeenkomsten en verschillen die de verschillende deelnemers eraan toekennen, ontstaat een gemeenschappelijke taal en betekenis
- de gesprekken leiden tot de vaststelling van prioriteiten en het formuleren van concrete actierichtingen die kunnen bijdragen aan het verder realiseren van gezamenlijke impact
De methode werd door alle betrokkenen als zeer waardevol beschouwd. ‘Snel, inzichtelijk, inspirerend en prikkelend’ zijn enkele van de kwalificaties die we na afloop van deze sessies hoorden. Omdat de methode niet alleen toepasbaar is binnen evaluaties, maar ook gebruikt kan worden voor het ontwerpen van een programma of project, het aftasten of realiseren van samenwerkingen of het positioneren van een nieuw kunstinitiatief, zullen we ook deze invalshoeken verder exploreren.
Interactieve waarde(n)verkenner
Centraal in de impactevaluatie stond de interactieve waarde(n)verkenner. Via deze verkenner kunnen de overeenkomsten en verschillen in het door de deelnemers ervaren belang van de werkveldwaarden rond hun projecten overzichtelijk worden gepresenteerd: hoe groter de bolletjes, des te gemeenschappelijker de waarden. De verkenner maakt het hierbij mogelijk om in te zoomen op specifieke waarden rond soorten voorstellingen, doelgroepen, podiumfuncties en kunstwaarden. Deze visualisaties bleken zeer behulpzaam bij het focusen en inspireren van de verkennende gesprekken. Je kunt er hieronder zelf mee aan de slag. Klik hier voor een grotere versie van de verkenner.